Εισαγωγή: Pink Floyd Lyrics ‘Another Brick In The Wall’
We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone
All in all it’s just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall
{chorus at end by pupils from the Fourth Form Music Class Islington Green
School, London}
We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone
Hey teacher leave us kids alone
All in all you’re just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall
When we grew up and went to school, there were certain teachers who would hurt the children anyway they could
By pouring their derision upon anything we did
Exposing any weakness however carefully hidden by the kids.
But in the town it was well known
When they got home at night their fat and psychopathic wives
Would thrash them within inches of their lives!
We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone
Hey!Teacher!Leave them kids alone!
All in all you’re just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall
(A bunch of kids singing)We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone
Hey!Teacher!Leave them kids alone!
All in all you’re just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall
Spoken:
‘‘Wrong , Guess again!
Wrong , Guess again!
If you don’t eat yer meat, you can’t have any pudding.
How can you have any pudding if you don’t eat yer meat?
You!Yes , you behind the bikesheds, stand still laddie!’’
{Sound of many TV’s coming on, all on different channels}
“The Bulls are already out there”
Pink: ‘‘Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaarrrrrrgh!’’
‘This Roman Meal bakery thought you’d like to know’’
(A bunch of kids singing)We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone
Hey!Teacher!Leave them kids alone!
All in all you’re just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall
ΕΙΣΑΓΩΓΗ:
Αποφάσισα να ξεκινήσω αυτή την εργασία με τους συγκεκριμένους στίχους των Pink Floyd, γιατί θαρρώ πως έχει να κάνει με το θέμα που πραγματεύομαστε.Mια κοινωνία, ένα σύστημα εκπαίδευσης που στηρίζεται στην παπαγαλία και στην αποστήθιση ,νουθεσίες, προσταγές, καταιγισμός μηνυμάτων από την τηλεόραση…Πώς άραγε ενσωματώνει ο ΄εαυτός ’ μας όλες αυτές τις πληροφορίες και τι γίνεται όταν δεν τις αφομοιώνουμε και μένουν ως ξένα σώματα μέσα μας; Ίσως άλλο ένα τούβλο στον τοίχo;… διερωτώμαι εγώ ,κλέβοντας λίγο από την δόξα των Pink Floyd. Είναι δυνατή η ελεύθερη ανάπτυξη και ολοκλήρωση του εαυτού, μέσα σε μια κοινωνία που επιζητά την άκριτη αποδοχή συμπεριφορών και αντιλήψεων και έχει χάσει την ικανότητα να σκέφτεται και να προβληματίζεται;
Και τι γίνεται όταν κάποιοι το κάνουν;
Ας τα πάρω όμως από την αρχή.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΥΤΗ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ:
Ας δούμε πρώτα τι ορίζουμε ως ενδοβολή και πώς αυτή παρεμποδίζει την επαφή, δεσμεύει το δυναμικό μας, διαταράσσει το όριο επαφής ανάμεσα στον εαυτό και το περιβάλλον και κυρίως πώς αυτή αποτελεί εμπόδιο στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου.
Σύμφωνα με τους Perls, Hefferline και Goodman [1951], υπάρχουν πέντε κυρίως τρόποι παρεμπόδισης της επαφής η συμβολή, η ενδοβολή, η προβολή, η αναστροφή και ο εγωτισμός. Οι Polster και Polster [1973] πρόσθεσαν και την ανάκλαση. Σε αυτή την εργασία θα ασχοληθούμε με τις ενδοβολές και πώς μέσα από τη θεραπεία Gestalt αποκτά κανείς μεγαλύτερη επίγνωση και έλεγχο αυτών.
Ας ξεκινήσουμε ορίζοντας την ενδοβολή ως έναν νευρωτικό μηχανισμό με τον οποίο ενσωματώνουμε μέσα μας πρότυπα, συνήθειες, τρόπους ενέργειας και σκέψης, που
δεν είναι πραγματικά δικές μας. Το άτομο ανεπιφύλακτα αποδέχεται την συμπεριφορά και .τις ιδέες σημαντικών άλλων προσώπων. Αν όμως απλά τα δεχόμαστε όπως μας προσφέρονται, άκριτα, επειδή κάποιος άλλος το λέει ή επειδή είναι της μόδας, ή ακίνδυνα ή παραδοσιακά ή εκτός μόδας ή επικίνδυνα ή επαναστατικά, πέφτουν βαριά πάνω μας. Πραγματικά δεν χωνεύονται. Παραμένουν ξένα σώματα ακόμα και αν εγκαθίστανται στο μυαλό μας. Αυτές λοιπόν οι αναφομοίωτες συνήθειες, τρόποι ενέργειας, αίσθησης και αξιολόγησης, ονομάζονται στην ψυχολογία ενδοβολές και ο μηχανισμός με τον οποίο αυτές οι ξένες προσθήκες προστίθενται στην προσωπικότητα ,ενδοβολή.
ΠΩΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΕΤΑΙ Ο ΕΝΔΟΒΟΛΙΚΟΣ:
Όταν ο ενδοβολικός λέει ΄’Νομίζω’ συνήθως εννοεί, ‘Νομίζουν΄’. Προσπαθεί να ευχαριστήσει κατά κύριο λόγο τους άλλους. Ενεργεί με τον τρόπο που πιστεύει ότι θα ήθελαν οι άλλοι να δράσει. Με αυτό τον τρόπο όμως ,ο αυθορμητισμός γίνεται αδύνατος .Έτσι εμποδίζεται η ολοκλήρωση του ατόμου. Δεν μπορεί να διακρίνει εύκολα αυτό που νιώθει πραγματικά από αυτό που οι άλλοι θέλουν να νιώθουν. Το περιβάλλον τους εμποτίζει σε τέτοιο βαθμό ,που τα όρια επαφής ωθούνται τόσο βαθιά μέσα τους ώστε δεν μένει σχεδόν τίποτα από τον ‘εαυτό’ τους. Επενδύει την ενέργεια του στη διατήρηση προσταγών που έλαβε παλιότερα και όχι στην καταστροφή τους.. Έχει καταπιεί τις ιδέες των άλλων για το τι είναι σωστό και τι λάθος , και δεν είναι σε θέση να τοποθετήσει την ενέργειά του, έλεγε χαρακτηριστικά το 1977 ο Zinker.
ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΕΝΔΟΒΟΛΗΣ:
Αυτό προκαλεί δύο προβλήματα:
Πρώτον είναι δύσκολο να αναπτύξουν δική τους προσωπικότητα, εφόσον επικεντρώνονται στους κώδικες ζωής άλλων ανθρώπων και
Δεύτερον, η ενδοβολή αντιφατικών αντιλήψεων δημιουργεί συνεχείς εσωτερικές συγκρούσεις( Perls, 1973).
Οι κίνδυνοι της ενδοβολής είναι λοιπόν διπλοί. Πρώτα απ’ όλα ,ο άνθρωπος που ενδοβάλει δεν έχει ποτέ τη δυνατότητα ν’ αναπτύξει τη δική του προσωπικότητα ,γιατί είναι απασχολημένος να κρατήσει τα ξένα σώματα που στεγάζονται μέσα του. Όσο περισσότερες ενδοβολές έχει φορτωθεί, τόσο λιγότερος χώρος υπάρχει γι’ αυτόν να εκφράσει ή ακόμα ν’ ανακαλύψει τι είναι ο ίδιος. Και επιπλέον η ενδοβολή συμβάλλει στην αποσύνθεση της προσωπικότητας. Αν καταπιείτε ολόκληρες δύο ασυμβίβαστες αντιλήψεις, μπορεί να γίνετε κομμάτια στη διαδικασία της προσπάθειας να τις συμβιβάσετε. Και αυτό είναι μία πολύ κοινή εμπειρία σήμερα.
Η κοινωνία μας, για παράδειγμα, διδάσκει «κάνε στους άλλους αυτό που θέλεις να σου κάνουν».Από την άλλη είναι ο νόμος της επιβίωσης του ισχυρότερου «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό».Αν ενδοβάλλαμε και τα δύο αυτά στοιχεία δόγματος, θα καταλήγαμε να προσπαθούμε να είμαστε, την ίδια στιγμή, ευγενικοί καλόβολοι, μη απαιτητικοί και ταυτόχρονα αδικαιολόγητα επιθετικοί. Θα αγαπούσαμε τους γείτονες μας αλλά δεν θα τους εμπιστευόμασταν για το παραμικρό. Θα μιμούμασταν τους πράους και την ίδια ώρα θα ήμασταν άσπλαχνοι και σαδιστές. Αυτοί που ενδοβάλουν αυτές τις αντιλήψεις ή οποιοδήποτε άλλο σύστημα αντιμαχόμενων ιδεών, κάνουν την προσωπικότητά τους πεδίο μάχης. Φθάνουν σε αδιέξοδο ,καμμιά πλευρά δεν νικά, και η προσωπικότητα σταματάει να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται.
ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ:
Εδώ όμως γεννάται ένα εύλογο ερώτημα: πού βρίσκεται η ρίζα της ενδοβολής και τι αποφεύγουμε καταπίνοντας αμάσητο ένα στοιχείο και αποφεύγοντας να το χωνέψουμε και να το αφομοιώσουμε έτσι ώστε να το κάνουμε πραγματικό κομμάτι του εαυτού μας. .Η ρίζα της ενδοβολής βρίσκεται στην παιδική ηλικία.Τα παιδιά γεννιούνται με την ικανότητα να αντεπεξέρχονται στη ζωή .Για να αποφύγουν όμως τη σύγκρουση με σημαντικά πρόσωπα, όπως οι γονείς, ή για να νιώσουν ότι αυτά τα πρόσωπα τους αποδέχονται, οι νέοι άνθρωποι δέχονται χωρίς να κρίνουν τις νουθεσίες των άλλων προσώπων .Αυτό έχει ως συνέπεια την ανάπτυξη κριτικής συμπεριφοράς απέναντι στον εαυτό τους .Χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους «κακό», εγωιστή ή άδικο κι αρχίζουν να πιστεύουν ότι δε θα τα βγάλουν πέρα. Έτσι, στηρίζονται σε έτοιμα «δεκανίκια» που τους προσφέρουν οι άλλοι . Η. ψυχολογική τροφή που μας παρέχει ο έξω κόσμος -_η τροφή των γεγονότων και συνηθειών πάνω στις οποίες σχηματίζονται οι προσωπικότητες μας –πρέπει να αφομοιωθεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως η κανονική μας τροφή. Φανταστείτε ένα σπίτι τόσο γεμάτο από τα πράγματα των άλλων που δεν υπάρχει χώρος για τα δικά μας.
Η ενδοβολή αντιμετωπίζει την πέψη διαφορετικά. Την αποφεύγει. Τροφή που καταπίνουμε ολόκληρη, που σπρώχνουμε στον οισοφάγο μας, όχι επειδή τη θέλουμε ,αλλά επειδή πρέπει να τη φάμε., πέφτει βαριά στο στομάχι. Μας κάνει να μην αισθανόμαστε άνετα, να θέλουμε να την βγάλουμε από τον οργανισμό μας. Αν δεν το κάνουμε , αν καταπιέσουμε την ενόχληση, τη ναυτία και την επιθυμία να απαλλαγούμε, τότε καταφέρνουμε τελικά ή να τη χωνέψουμε με πόνους ή να δηλητηριαστούμε!
Όταν ενδοβάλλουμε αποφεύγουμε το επιθετικό «πεπτικό έργο»,τον τεμαχισμό, το διαχωρισμό και την καταστροφή , που αποτελούν σημαντικό μέρος του τρόπου με τον οποίο αφομοιώνουμε τα πράγματα. Ξεγλιστράμε από την υποχρέωση να αξιολογήσουμε όσα συναντάμε με βάση τις δικές μας αξίες, ανάγκες και περιστάσεις, Είναι κάτι που το μαθαίνουμε ήδη από το σχολείο. Για να περάσουμε ένα μάθημα πολλές φορές υποχρεούμεθα να το αποστηθίσουμε μετά από έξι μήνες δε θυμόμαστε τίποτα αλλά και επιπλέον δεν έχουμε μάθει κάτι.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ GESTALT ΚΑΙ ΕΝΔΟΒΟΛΗ:
Ας δούμε τώρα πώς η θεραπεία Gestalt, μπορεί να βοηθήσει το άτομο, βιώνοντας το εδώ και τώρα, να αποκτήσει περισσότερη επίγνωση και έλεγχο των ενδοβολών του. Μέσα στο θεραπευτικό περιβάλλον, αναδύονται οι ενδοβολές και πώς αυτές επηρρεάζουν τη ζωή του ατόμου. Έτσι, ο ασθενής καταλήγει μέσα από την θεραπευτική του διαδικασία να δει την ενδοβολή πρώτον ως κάτι ξένο προς τον εαυτό του ,δεύτερον ως κάτι που έχει προέλθει από μια εξωτερική εμπειρία και τρίτον ως κάτι που έχει λιγότερη δύναμη πάνω στον εαυτό του. Καθώς συνεχίζεται η θεραπεία, το άτομο ανακτά μεγαλύτερο έλεγχο της ενδοβολής ,μπορεί να αρχίσει να κάνει επιλογές για το κατά πόσο θέλει να ακούει ή όχι αυτή την ξένη φωνή μέσα στο νου του και κατά πόσο θέλει να ελέγξει τις προβολές που εκδηλώνονται ως αποτέλεσμα αυτής της φωνής. .Ο θεραπευτής πρέπει να βοηθά τους θεραπευόμενους να δουν πώς δεσμεύουν τον εαυτό τους και πώς δημιουργούν φραγμούς που τους εμποδίζουν να χρησιμοποιήσουν το δυναμικό τους.
Καθώς εξασθενεί η ενδοβολή ,ο ασθενής διευρύνει συνεχώς την ικανότητα του για επαφή με το περιβάλλον . Προυπόθεση για την καλή επαφή είναι να νιώθει κανείς ασφαλής μέσα του. Και αυτό σιγά-σιγά γίνεται. Επιπλέον, αναπτύσσει μια πειραματική αντίληψη του κόσμου ,στην οποία νιώθει ελεύθερος να συνεχίζει να πειραματίζεται με νέους τρόπους ύπαρξης και ζωής .Και φυσικά η θεραπεία δεν τελειώνει με το τέλος της θεραπείας .Η διαδικασία συνεχίζεται , ακριβώς όπως ο θεραπευτής συνεχίζει να μαθαίνει, να αλλάζει και να αναπτύσσεται.
Τελειώνω αυτή την εργασία, με μια φράση του Fritz Perls
To να περνάς μέσα από την διαδικασία του θανάτου σου και να ξαναγεννιέσαι δεν
είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Αυστηρή προειδοποίηση: Tα παραπάνω δεν προορίζονται δια κατάποσιν παρά μόνο δια αφομοίωσιν, σκέψιν.,αμφισβήτησιν και προβληματισμόν. Ευχαριστώ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Perls ,F. (1989). H προσέγγιση Gestalt. Αθήνα.
Nevis Edwin (2007). Θεραπεία Gestalt.Θεωρία και εφαρμογές. Αθήνα.
Ο´ Leary Eleanor (1995).H θεραπεία Gestalt.Αθήνα. Ελληνικά Γράμματα.
Perls, F.(1969).Η θεραπεία Gestalt ,<<αυτολεξεί>> (επιλεκτική μετάφραση από το βιβλίο Gestalt Therapy Verbatim).Real People Press.
Polster,E.& M.(1973).Gestalt Integrated.Brunner/Mazel
Perls F., Hefferline R.F.,& Googman P.(1998).Gestalt Therapy.Excitement & Growth in the Human Personality.London:Souvenir Press.